เมื่อเจ้าตูบและน้องเหมียวของเรามีไข้หลายๆครั้งที่เจ้าของเลือกที่จะใช้ยาลดไข้เอง และยาสามัญประจำบ้านที่ใช้กันบ่อยที่สุดก็คือพาราเซตามอล เราลองมาดูกันว่าถ้าให้แล้วจะเกิดอะไรขึ้น

     โดยปกติแล้ว paracetamol(acetaminophen) หรือยาพารา มีฤทธิ์ในการแก้ปวดและลดไข้ในคน ซึ่งหลังจากยาเข้าสู่ร่างกายแล้วจะถูกเปลี่ยนเป็นสารที่ไม่มีพิษโดยเอนไซม์ (UTD) ในตับและขับออกทางปัสสาวะ แต่ในสุนัขจะมีปริมาณเอนไซม์ตัวนี้อยู่น้อยและในแมวแทบไม่มีเลย ดังนั้นเมื่อสัตว์ได้รับยาพาราจะเปลี่ยนเป็นสารที่มีพิษรุนแรงแทน และไม่สามารถขับออกโดยปกติได้ จึงเกิดภาวะเป็นพิษขึ้นในร่างกาย ระดับความเป็นพิษของยาในสุนัขประมาณ 200mg/kg และในแมวประมาณ 50 mg/kg ซึ่งในบางครั้งการให้ยาในระดับต่ำกว่านี้แม้ว่าสัตว์ยังไม่แสดงอาการเป็นพิษแต่ก็เกิดภาวะเป็นพิษหรือความเสียหายขึ้นในร่างกายแล้วเช่นกัน (แมวบางตัวแค่ 10mg/kg ก็แย่แล้วค่ะ) 

     อาการเป็นพิษในแมว จะเกิดภายใน 1-12 ชั่วโมงขึ้นกับปริมาณยาที่ได้รับ โดยแมวจะมีภาวะขาดออกซิเจนในร่างกาย หอบหายใจเยื่อเมือกซีดหรือม่วงคล้ำ (เปิดดูที่เหงือกและลิ้น) หน้าและฝ่าเท้าบวม ซึมไม่กินอาหาร มีภาวะดีซ่าน (ตัวเหลืองตาเหลือง) จากภาวะเม็ดเลือดแดงแตก อาจมีฉี่มีสีแดง (ฉี่ปนเลือด) และตายในที่สุดถ้าไม่ได้รับการรักษาในทันที

     อาการเป็นพิษในสุนัข มักจะเกิดช้ากว่าในแมว มักมีอาการใน 1-3 วันส่วนมากไม่ค่อยหน้าบวมให้เห็นชัดเหมือนในแมว อาจมีอาการซึม อ่อนแรง อาเจียน ดีซ่าน หายใจหอบฉี่มีสีแดง หากได้รับปริมาณมากๆอาจเกิดภาวะตับวายและเสียชีวิตในภายหลังได้ (เพราะเกิดเนื้อตายในตับ)

     เพราะฉะนั้นพาราเซตามอลจึงไม่ควรให้ในสุนัขและแมวโดยเด็ดขาดเลยนะคะ (ถึงสุนัขจะกินได้นิดหน่อยแต่ก็อันตรายอยู่ดี) และถ้าหากสุนัขบังเอิญไปกินเล่นหรือพลาดให้ไปแล้วทั้งสุนัขและแมวแม้ไม่มีอาการควรรีบนำส่งโรงพยาบาลทันทีนะคะเพราะถ้ารอให้ มีอาการก่อนบางครั้งแม้ได้รับการรักษาก็ไม่อาจทันได้ หากสงสัยว่าสุนัขและแมวมีไข้ (ถ้าวัดด้วยปรอทจะแน่ใจกว่า ถ้าเกิน103 F) ไม่ควรให้ยาลดไข้นะคะ ให้ลองเช็ดตัวลดไข้ดูก่อน และนำมาพบสัตวแพทย์เพื่อหาสาเหตุของการเกิดไข้ต่อไป (หากทำการเช็ดตัวลดไข้แล้วทิ้งไว้ โรคอาจไม่ได้รับการรักษาหรืออาจป่วยหนักในภายหลัง) 

     ที่สำคัญในสัตว์เลี้ยงทุกชนิดไม่ควรซื้อยามาให้เอง เพราะยาในคนบางชนิดอาจมีพิษต่อสัตว์หรือมีผล ในการรักษาไม่เหมือนในคนทั้งปริมาณยาที่ให้อาจมากหรือน้อยเกินไป อาจส่งผลให้เกิดการเป็นพิษหรือรักษาโรคไม่หาย ยิ่งถ้าเป็นยาฆ่าเชื้อ (antibiotics) จะทำให้เชื้อดื้อยาและใช้ยาชนิดนั้นไม่ได้อีกนะคะ